Vasıf Çelik Çelik Kaliteleri Otomat Çeliği

Vasıf Çelik San. ve Tic. A.Ş. Ürünler Otomat Çelikleri

Otomat Çeliklerinin Kullanım Alanları

Otomat çelikleri, süratli ve seri üretim yapabilen torna ve otomat tezgahlarında, tezgahın işleme hızına uygun yüksek kesici kalem ömrü, iş parçalarının kolay işlenmesini ve tezgahtaki rahat hareketini mümkün kılan iyi bir talaş kırılganlığı, çok düşük kesme kuvvetleri gereği, işlenen parçada iyi bir yüzey kalitesi, dar ölçü toleransları kısacası "iyi işlene bilirlik" sağladıklarından, otomotiv sanayi için değişik tür bağlantı elemanları makina ve teçhizat üreten endüstri kollarında ve inşaat sektöründe, konstrüksiyon elemanları üretiminde, hassas mekanik parçalar üreten endüstri kollarında (optik cihaz ve ölçü cihazları parçaları) kullanılmaktadır.

Otomat Çelikleri Kimyasal Bileşenleri

...	DIN Normu	SAE/AISI	C	Si	Mn	P (max)	S	Pb
1.0711	9S20	1212	0.00-0.12	0.10-0.35	0.75-1.10	0.03	0.08-0.13
1.0715	9SMn28	1213	0.00-0.14	0.00-0.05	0.90-1.30	0.11	0.27-0.33
1.0715	11SMn30-37	1213	0.00-0.14	0.00-0.05	0.90-1.30	0.11	0.27-0.33
1.0718	9SMnPb28	12L13	0.00-0.14	0.00-0.05	0.90-1.30	0.11	0.27-0.33	0.20-0.35
1.0718	11SMnPb30-37	12L13	0.00-0.14	0.00-0.05	0.90-1.30	0.11	0.27-0.33	0.20-0.35
1.0736	9SMn36	1215	0.00-0.14	0.00-0.05	1.00-1.50	0.11	0.34-0.40
1.0737	9SMnPb36	12L14	0.00-0.14	0.00-0.05	1.00-1.50	0.11	0.34-0.40	0.20-0.35
1.0721	10S20	1108	0.00-0.12	0.10-0.35	0.75-1.10	0.03	0.08-0.13
1.0722	10SPb20	11L08	0.07-0.13	0.00-0.40	0.70-1.10	0.060	0.15-0.25	0.20-0.35
1.0726	35S20	1140	0.32-0.39	0.00-0.40	0.70-1.10	0.060	0.15-0.25
1.0726	35SPb20	1140	0.32-0.39	0.00-0.40	0.70-1.10	0.060	0.15-0.25	0.15-0.35
1.0727	45S20	1146	0.42-0.50	0.00-0.40	0.70-1.10	0.060	0.15-0.25
1.0728	60S20		0.57-0.65	0.10-0.30	0.70-1.10	0.060	0.18-0.25

Vasıf Çelik San. ve Tic. A.Ş. Ürünler Islah Çelikleri

Otomat Çeliklerinin Kullanım Alanları

Otomat Çelikleri Mekanik Özellikleri

SOĞUK ÇEKİLMİŞ OTOMAT ÇELİKLERİ İÇİN MEKANİK ÖZELLİKLER
			AKMA SINIRI				ÇEKME DAYANIMI				KOPMA UZAMASI
...	DIN Normu	SAE/AISI	16 mm	16-40mm	40-100mm	100-160mm	16 mm	16-40mm	40-100mm	100-160mm	16 mm	16-40mm	40-100mm	100-160mm
1.0711	9S20	1212	540-780	490-740	460-710	390-640	410	390	355	295	7	8	9	10
1.0715	9SMn28	1213	560-800	510-760	460-710	410-660	440	410	375	305	6	7	8	9
1.0715	11SMn30-37	1213	560-800	510-760	460-710	410-660	440	410	375	305	6	7	8	9
1.0718	9SMnPb28	12L13	560-800	510-760	460-710	410-660	440	410	375	305	6	7	8	9
1.0718	11SMNPB30	12L13	560-800	510-760	460-710	410-660	440	410	375	305	6	7	8	9
1.0736	9SMn36	1215	540-780	490-740	460-710	390-640	410	390	355	295	7	8	9	10
1.0737	9SMnPb36	12L14	540-780	490-740	460-710	390-640	410	390	355	295	7	8	9	10
1.0721	10S20	1108	640-880	590-830	540-740	510-710	490	400	315	285	6	7	8	9
1.0722	10SPb20	11L08	740-980	690-930	640-830	610-800	570	470	375	325	5	6	7	8
1.0726	35S20	1140	830-1080	780-1030	740-930	710-900	645	540	430	355	5	6	7	8
1.0727	45S20	1146	560-800	540-780	490-740	430-680	440	430	390	315	6	7	8	9
1.0728	60S20		560-800	540-780	490-740	430-680	440	430	390	315	6	7	8	9

NORMAL TAVLANMIŞ OTOMAT ÇELİKLERİ İÇİN MEKANİK ÖZELLİKLER
				AKMA SINIRI			ÇEKME DAYANIMI			KOPMA UZAMASI
...	DIN Normu	SAE/AISI	NORMAL TAVLAMA SICAKLIĞI (°C)	16 mm	16-40mm	40-63mm	16 mm	16-40mm	40-63mm	-63mm
1.0711	9S20	1212	890-920	- 350	- 350	- 350	225	215	205	25
1.0715	9SMn28	1213	890-920	- 370	- 370	- 370	235	225	215	23
1.0715	11SMN30	1213	890-920	- 370	- 370	- 370	235	225	215	23
1.0718	9SMnPb28	12L13	890-920	- 370	- 370	- 370	235	225	215	23
1.0718	11SMNPB30	12L13	890-920	- 370	- 370	- 370	235	225	215	23
1.0736	9SMn36	1215	890-920	- 350	- 350	- 350	225	215	205	25
1.0737	9SMnPb36	12L14	890-920	- 350	- 350	- 350	225	215	215	25
1.0721	10S20	1108	860-890	480-600	480-600	480-600	295	285	275	18
1.0722	10SPb20	11L08	840-870	580-700	580-700	580-700	335	325	315	14
1.0726	35S20	1140	820-870	660-780	650-770	640-760	365	355	345	9
1.0727	45S20	1146	890-920	- 380	- 370	- 360	235	225	215	23
1.0728	60S20	-	890-920	- 380	- 370	- 360	235	225	215	23

Otomat Çelikleri

Karbon oranı % 0.07 - % 0.60 arasında değişen ve kükürt oranı % 0.15 ile % 0.40, fosfor oranı %0.07 – 0.10 arasında olan çeliklerdir.

İçerisine Kükürt ve fosfor eklenen bu sebepten ötürü Kolay talaş kaldırma, kolay işleme, yağlı metal alışım yüzeyi, kolay kesim özelliği kazandırılan metallerdir. ıslah ve semente edilebilme özellikleri vardır.

Otomat çelikleri kurşun ile alaşımlandırılmış şekilde de bulunabilir. İlave edilen kurşun çeliğin mekanik özelliklerini değiştirmemekle birlikte yağlama özelliğini kesme hızları artırılabilmektedir.

Otomat çelikleri, genellikle hızlı talaş alma işleminde talaşların kırık çıkmasıyla, talaşlı imalat maliyetleri düşük çeliklerdir. Taşıdıkları kolay işlene bilirlik özelliklerinden dolayı, bu çelikler çok milli veya revolver torna tezgahlarında yapılan boyuna ve alın tornalama, diş açma, matkapla delme, raybalama gibi talaş kaldırma işlemlerine en uygun çelikler olarak tanımlanırlar.

OTOMAT ÇELİKLERİNİN SINIFLANDIRILMASI

Otomat çelikleri uygulanan ısıl işlemlere göre,

1. Isıl işlem uygulanmayanlar (yumuşak otomat çelikleri)
2. Isıl işlem uygulananlar
- a. Islah işlemi uygulananlar
- b. Sementasyon işlemi uygulananlar,

Olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar.

OTOMAT ÇELİKLERİNE UYGULANAN İŞLEMLER

Talaş kaldırma gereği duyulmayan yüzeylerin hassas ölçü toleranslarında olması gerektiğinden, otomat çelikleri daha ziyade soğuk çekilmiş olarak kullanılır.

Bu arada, yaklaşık % 0.120 kükürt ve düşük karbon ihtiva eden ve yarı otomat çeliği olarak adlandırılan çelikler, iyi bir işlene bilirlik özelliğinin yanı sıra, sıcak ve soğuk dövme uygulamasında başarıyla kullanılmaktadır.

Bu arada son yıllarda muhtelif borular, yarı kaynar otomat çeliklerinin preslenmesi ve bihare ekstruzyonu ile üretilmeye başlanmıştır. Bu tür bir uygulama talaşlı imalat masraflarının azalmasını ve büyük oranda malzeme tasarrufunu da beraberinde getirmektedir.

Otomat Çeliklerinin Kullanım Alanları

Otomat çeliklerinde ‘İyi İşlene Bilirliği’ Sağlayan Faktörler

Bilindiği gibi, değişik çelik türlerinin talaşlı imalatında oluşan talaşlar tipik özellikler taşırlar. Örneğin, alaşımsız yumuşak çelikler, otomat tornalarında işlemeye uygun olmayan talaş türlerinin oluşumuna neden olurlar.

Kısa kırılgan talaş elde etmek,

a- Öncelikle dokuda homojen dağıtılmış kalıntıların oluşumunu sağlamak ve
b- Genelde çelik dokusunu gevrekleştirmekle mümkündür.

Bahis konusu hususlar hakkında kısa açıklama şöyle yapılabilir.

Kükürt (S) ile birlikte kurşun (Pb) ilavesi de işleme kolaylığını cüzi bir miktar artırır. Konu ile ilgili olarak aşağıda yer alan endekste, kurşunlu ve kurşunsuz otomat çeliklerinde işlene bilirlik özellikleri arasındaki farklar mukayeseli olarak görülmektedir.

TALAŞLI İŞLEME ENDEKSİ

Mamulde sağladığı işleme kolaylığının yanısıra, çelik üretimi sırasında kurşun ilavesi özel yöntemler gerektirdiği ve sağlık açısından çok tehlikeli bir işlem olduğundan üretim maliyetlerini ve dolayısıyla satış fiyatlarını fevkalade arttırmaktadır.

Ancak, genel olarak tezgahlar normal kükürtlü otomat çelikleri ile optimal kapasite ve hızda yelerli bir şekilde çalışabildiklerinden kurşunlu otomat çeliklerinin kullanım alanları oldukça sınırlı kalmıştır. SAE/AISİ standartlarında kurşun bulunanlar 1 İLXX veya 12LXX simgeleriyle gösterilir. SAE J402 ve DİN 1651 standartları otomat çeliklerini kapsamaktadır.